Askeri Modernizasyon ve Tersine Mühendislik

Askeri Modernizasyonun Önemi

Ana yurt savunması için silahlı kuvvetlerin modernizasyonu, tüm stratejik hedeflere ulaşmak için mevcut kapasitenin güçlendirmesini içeren uzun ve karmaşık bir süreçtir. Günümüzün değişen ve çeşitlenen tehditlerine karşı kara, hava ve deniz görev güçlerinin harp kabiliyetinin arttırılması modern orduların öncelikli hedefidir Seyrüsefer ve aviyonik sistemler, modern atış sistemleri, yeni nesil mühimmatlar, aktif koruma sistemleri, balistik koruma sistemleri gelişen teknoloji ile sürekli güncellenmektedir. Günümüzde ve gelecekte, muharebe sahalarının boyutları; vuruş yetkinliği, uzun menzil ve yüksek tahrip gücü sebebiyle nitelikleri arttırılmış harp silahları ve araçları, gözetleme/keşif ve istihbarat teknolojilerindeki başarılı ve hızlı gelişmeler nedeniyle genişleyip etki alanlarının genişleyeceği öngörülmektedir.

Modern ordularda modernizasyon vazgeçilmez bir unsurdur. Araçların üzerinde var olan mevcut harp sistemlerinin eskilerinin yerine yenilerini entegre edip hizmete sokmak, hem çok hızlı hem de oldukça ekonomik bir yöntemdir. Bu nedenle modernizasyondan geçirilen araçlar üretim yılı itibari ile onlarca yıl önce üretilmiş olsalar bile, üzerindeki modern sistemler sayesinde muharebe sahasında her zaman güncel kalmaktadırlar. Silahlı kuvvetler modernizasyon çalışmalarını bugün pek çok araç üzerinde görmekteyiz. M113, bugüne kadar 80.000 adet üretilen, hizmete girdiği 1960’lardan bu yana ABD’nin mekanize piyade birliklerinin belkemiğini oluşturan ve NATO üyesi ülkelerin aralarında bulunduğu 60 ülke tarafından kullanılan hafif zırhlı, tam paletli bir zırhlı personel taşıyıcıdır. Pek çok NATO üyesi ülkede farklı versiyonları ile birlikte halen aktif olarak modernize edilmiş şekilde hizmet vermektedir.

Modernizasyon Süreci

Orduların modernizasyon süreci, stratejik hedeflere ulaşmak için mevcut kapasitelerde önemli değişiklikleri içeren karmaşık bir süreçtir. Güncel ihtiyaçlara uygun bir muharebe aracını yeni baştan tasarlayıp üretmek oldukça zahmetli ve maliyet bakımından ciddi yükler getirmektedir. Bunun yerine, kendini muharebe sahasında ispatlamış ve envanterde hali hazırda var olan modellerin modernizasyonu ürün geliştirme süreçleri ve imalat bakımından büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Modernize edilecek söz konusu muharebe araçlarına yapılacak entegrasyon için yapısal tasarım çalışmaları gerekmektedir. Ancak üretilen araçlar, uzun yıllar öncesinin teknoloji ve üretim yöntemleri ile üretilmiş olduğundan dolayı, mevcut tasarım dokümantasyonlarına bütünü ile ulaşılamama ihtimalini doğurur. Ayrıca ulaşılan teknik dokümanlar, günümüzün 3D tasarım ve üretim yöntemleriyle uyumlu olmayabilir. 22 milyon uçuş saatini tamamlayan C130, Havacılık tarihinin en başarılı nakliye uçaklarından biri olarak kabul edilmektedir. İlk test uçuşunu 1954 yılında gerçekleştiren C130, Tük Hava Kuvvetleri’nde bünyesinde (19 adet) aktif olarak görev almaktadır. Yapılan modernizasyon çalışmaları sayesinde 2040’lı yıllara kadar hizmette kalması planlanıyor.

Yapısal Tasarım Süreçlerinde Tersine Mühendislik İhtiyacı

Modernize edilecek sistemlerin entegrasyonu çoğunlukla yapısal tasarım ve imalat işlemleri gerektirir. Uzun seneler önce üretilmiş araçların günümüz imalat şartlarına uygun verilerinin bulunamamasının yanında, araçların uzun yıllar süren operasyonel kullanımı sonrasında oluşan bir takım deformasyonlara maruz kalacağı da öngörülmektedir. Malzeme yorgunluğu, araç üzerinde simetri bozuklukları, eğilip bükülme, uzama gibi durumlar ile sıkça karşılaşılmaktadır. Tam da bu noktada, tersine mühendislik metodu sorun çözücü olarak devreye girmektedir. Bu metot ile boyut fark etmeksizin her ebatta ürün ya da parça hızlı bir şekilde dijital ortama aktarılabilir. Bu sayede, tersine mühendisliği yapılan aracın mevcut geometrik kondisyonu dijital ortama aktarılmış olunur.

Geometrik Verilere Doğru ve Hızlı Ulaşım

Savunma sanayiinde doğruluk ve hız her zaman gereklidir. Karmaşık, büyük ve zorlu geometrilerin tersine mühendisliğini yapmak ve doğru bir CAD data üretmek için 3D tarama teknolojisi hassasiyet ve hız konusunda büyük yardım sağlar. Geleneksel ölçüm metodları, fazla zaman ve emek gerektirebilir. Ayrıca Geometrik olmayan yüzeyleri hassas bir şekilde ölçüp CAD dataya dönüştürmek zahmetli ve riskli bir çalışmadır. Ancak, bir 3D lazer tarayıcı ve CAD yazılımı kullanarak, geleneksel yöntemlerin alacağı zamanın çok daha kısa bir sürede resimleri görülen ana muharebe tankının gaz türbini tersine mühendislik çalışması kısa sürede tamamlanmıştır. Burada, 3D tarama ile CAD modelleme yetkinliğinin de ileri seviyelerde olması, çalışmanın hızlı ve eksiksiz yapılmasına büyük katkı sağlar. Özellikle 3D Lazer tarama sistemi; savunma sanayi, havacılık ve uzay, sektörlerinde büyük-küçük ölçekli parçaları hassas ve hızlı bir şekilde dijitalleştirme konusunda ideal bir teknolojidir. Parçanın nerede olduğu (gece karanlığı ya da gün ışığı) veya ne kadar karmaşık olduğu zorluğu ortadan kalkmak ile birlikte, 3D lazer tarama, uçak gövdesi parçalarının ve jet motoru komponentleri tasarımından uçak gövdelerinin ve kokpit alanlarının dijitalleştirİlmesine kadar pek çok alanda çalışır. Temassız ve tahribatsız ölçüm yapan lazer tarayıcılar, türbinler gibi karmaşık parçaların ve büyük ölçekli parçaların bile hızlıca ölçülmesini ve modellenmesini sağlayan hassas nokta bulutu verisi yakalar.

Zebra Proje olarak anayurt savunması modernizasyon çalışmalarında ürün geliştirme sekansının başlangıcı olan tersine mühendislik hizmetlerini sunarken, geçmişte edindiğimiz deneyimleri bu projelere transfer etmeye devam edeceğiz.